با توجه به این که امام حسین(علیه السلام) بخشی از وجود پیامبر اکرم(صلی الله

علیه وآله) و رشحه و جلوه‌ای از ایشان هستند، می‌توان گفت امام حسین(علیه

السلام) در مقام سیدالشهدایی، جلوه شاهدی نبی مکرم اسلام(صلی الله علیه وآله)

به عنوان خاتم‌النبیین و انسان کامل، بر کائنات است.

.

سوره فجر

این سوره، در روایت امام صادق (علیه السلام) به سوره امام حسین (علیه السلام) مشهور

است و توصیه شده که در نمازهای واجب و مستحب، خوانده شود: «اِقْرَ?ُا سُورَةَ الفَجِرِ فی

فَرائِضِکم وَ نَوافِلِکم، فَاِنها سُورَةُ الحُسَین (علیه السلام) وَ ارْغَبُوا فیها»؛ سوره فجر را در فرائض و

نوافل بخوانید زیرا آن سوره امام حسین‌(علیه السلام) است و در آن رغبت داشته باشید

. (سفینة البحار، ج 2، ص 346، عوالم (امام حسین)، ص 97)

و این نامگذاری، جالب است، چرا که قیام کربلای حسینی، خود انفجار فجری از ایمان و جهاد

بود، در ظلمت شب جور و شرک بنی امیه، و همچنان که با فجر و آغاز روز، حرکت و حیات مردم

شروع می شود. با خون امام حسین (علیه السلام) و یارانش در عاشورا، اسلام جانی تازه

گرفت و حیاتی مجدد یافت.( آشنایی با سوره ها، جواد محدثی، ص 92? در این باره مقاله ادبی

تحلیلی «سوره فجر، سوره امام حسین» را در «روایت انقلاب» ص 138 بخوانید.)

در ذیل روایتی از امام صادق(علیه السلام)، علت نامگذاری این سوره به سوره فجر، این بیان

شده که سیدالشهداء نفس مطمئنه و راضیه و مرضیه است و یارانش نیز اینگونه اند: «فَهُوَ

ذُوالنَفسِ المُطمَئِنةِ الراضِیةِ المَرضِیةِ وَ اَصحابُهُ مِن آلِ‌ مُحَمدٍ هُم الراضُونَ عَن اللهِ یومَ القِیامَةِ وَ هُوَ

راضٍ عَنهُم»( عوالم ( امام حسین )، ص 98)؛ پس او صاحب نفس مطمئنه راضیه مرضیه

است و اصحاب آن حضرت از آل محمد‌(صلی الله علیه وآله) نیز از خداوند در روز قیامت

راضی هستند و خداوند از آنها راضی است.

جایگاه وجودی سالار شهیدان

جایگاه حضرت اباعبدالله(علیه السلام) و تأثیر ایشان در طول تاریخ از دو زاویه شایسته مطالعه و

توجه است؛ یکی از زاویه کلام نورانی پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) که فرمودند: «حسینٌ

منی و انا من حسین» که این کلام ایشان نشان‌ دهنده نقش مهم امام حسین(علیه السلام) در

بقای دین مقدس اسلام است.

این جمله دارای دو بخش است؛ یک بخش « حسینٌ منی؛ حسین(علیه السلام) از من است»

که بدین معناست که امام حسین(علیه السلام) وارث علم، حلم، عصمت، شجاعت، کرامت،

امامت و ولایت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) است و در حقیقت امام حسین(علیه السلام)

بخشی از وجود نبی اکرم(صلی الله علیه وآله) است که جدا از این وجود مبارک نیست و تمام

صفات و سجایای ایشان را در خود متجلی و ظاهر ساخته‌ است.

«و أنا من حسین» نیز به این معناست که بقا و دوامِ نام و نشانِ دین و آیین حضرت محمد

مصطفی(صلی الله علیه وآله) از حضرت اباعبدلله(علیه السلام) است و اگر ایشان نمی‌بود، با

وجود کفار و مشرکان و منافقان، هرگز نام و نشان و اثری از اسلام و دین و همچنین از وجود

پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) باقی نمی‌ماند.

شایع ترین لقب برای امام سوم

سید‌الشهدا، لقب شایع و مشهور امام حسین(علیه السلام) و از شایع‌ترین القاب آن

حضرت است. البته از سوی معصومان(علیه السلام) این عنوان به دو نفر دیگر نیز

اطلاق شده است، اما شهرت آن درباره امام حسین(علیه السلام) به قدری است که

هرگاه این نام گفته می‌شود، اذهان به امام حسین(علیه السلام) منتقل می‌شوند.

اولین نفری که از جهت تاریخی ملقب به عنوان سیدالشهدا شد، حمزة بن عبدالمطلب، عموی

پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) است که در جریان غزوه احد به شهادت رسید و

پیامبر(صلی الله علیه وآله) آن جناب را سیدالشهدا خواندند. همچنین در کلام امام علی(علیه

السلام) و امام حسین(علیه السلام) این لقب برای ایشان به کار رفته است.

دومین فرد خوانده شده با لقب سیدالشهدا، امیرالم?منین علی بی ابی طالب(علیه السلام

است.امام صادق(علیه السلام) در زیارت روز هفدهم ماه ربیع‌الاول که مصادف با میلاد فرخنده

پیامبر(صلی الله علیه وآله) است، جد بزرگوار خود امیرالم?منین(علیه السلام) را زیارت کردند که

در ضمن زیارت منقول از ایشان آمده است: «السلام علیک یا سیدالشهدا» پس عنوان

سیدالشهدا برای امیر م?منان علی(علیه السلام) هم به کار رفته است.

واژه شناسی لقب «سید‌الشهدا»

این لقب در احادیث و روایات به طور مطلق دلالت بر وجود حضرت

اباعبدالله(علیه السلام) دارد. از همین رو این لقب در میان عموم به امام

حسین(علیه السلام) اختصاص یافته و در طول تاریخ از شایع‌ترین القاب

ایشان و مشهورترین‌شان شده است.

این لقب مرکب از دو کلمه «سید» و «شهدا» است. کلمه «سید» به معنای سرپرست، پیشوا

و رئیس جماعت، بسیار آمده است که راغب اصفهانی در کتاب «مفردات قرآن» که به معنا و

تفسیر واژه‌ها در قرآن اختصاص دارد، به این معانی اشاره کرده و مخصوصاً آن را به معنای ریاست

بر جماعت دانسته و آن را به عنوان معنی اصلی این واژه آورده است.

کلمه «شهدا» جمع واژه «شهید» به معنای کشته در راه خداست. همچنین شهید و شهادت از

ماده «شهد» به معنای گواهی، حضور و آگاهی آمده است. اما این که چرا کشته راه خدا را

شهید نامیده‌اند، چند جهت در کتب مربوط به این مباحث یاد شده است که از آن جمله این مورد

است که گفته‌اند آن که خدا و ملائکه شاهد جانبازی و فداکاری او و ناظر رفتن او به بهشت

هستند، شهید خوانده می‌شود یا گفته شده است شهید را از این جهت شهید می‌گویند که

جمله نام‌های اوست، شاهد جانبازی اوست.

بنابر آیات و روایات، ارواح شهدا بلافاصله پس از کشته شدن در راه خدا و بدون تأخیر به بهشت

حاضر می‌شوند و حضور در بهشت در همان هنگام کشته شدن در راه خدا مختص به این افراد

است و از این رو آنا‌ن را شهید ‌می‌خوانند. این در حالی است که دیگرانی که مستحق رفتن به

بهشت هستند، در ورود به بهشت تا زمان قیامت تأخیر دارند و وصولشان به بهشت بعد از

قیامت خواهد بود.

وجه دیگر گفته شده این است که در قیامت شهدا را همراه با پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)

به گواهی بر امت‌ها فرامی‌خوانند. اگر باید در قیامت برترین و صالح‌ترین افراد برای گواهی بر

دیگران خوانده شوند، بی شک کشته شدگان راه حق برترین‌های امت و گواهان عادلی هستند

که سزاوار این امر هستند.

وجه دیگر بیان شده برای شهید خوانده شدن این کشتگان این است که بنا بر آیات قرآن شهدا

زنده و جاودانه‌اند و بنابراین پیوسته شاهد و حاضر و ناظر اعمال و عقاید دیگران هستند.

خوانده شدن امام حسین(علیه السلام) با لقب سیدالشهدا نشانه چیست؟

خوانده شدن امام حسین(علیه السلام) با لقب سیدالشهدا نشان‌ دهنده برتری و

ریاست و بزرگی ایشان نسبت به مجموعه شهدا است. بنابر آنچه درباره معنای واژه

شهید بیان شد، لقب سیدالشهدا گویای این امر است که امام حسین(علیه السلام)

به عنوان فردی که مورد نظر خاص خداوند است و در راه او کشته شده، هم ناظر بر

اعمال خلق است و هم خداوند ناظر بر اوست.

بنابراین از لقب «سیدالشهدا» نظارت و حضور امام حسین(علیه السلام) بر تمام عالم کون و

مکان در طول تاریخ استفاده می‌شود و از این لقب گرامی جایگاه رفیع آن حضرت در این عالم و

نشئه دیگر یعنی عالم آخرت معلوم می‌شود.